Ik had het hier al eerder over de scripties die studenten bij mij schrijven over het piramideprincipe. In die gevallen ben of was ik eerste begeleider. Maar ik was ook van een scriptie tweede begeleider, namelijk die van Marlies Ruitinga, Masterstudent CIW in Groningen. Marlies volgde vorig jaar ook mijn piramideprincipe-college, en ze besloot daarop om haar scriptie te structureren volgens het piramideprincipe. Vandaar dat ze mij erbij betrok. Inhoudelijk vond ik het ook interessant, maar veel verder van mijn bed dan piramideprincipe-onderzoek, want de scriptie ging over het toegankelijk maken voor ouderen van een website.

Marlies is net klaar, en bij mijn weten is zodoende de allereerste piramidale masterscriptie verschenen. Het is immers een genre dat altijd volgens het methodologische stramien gestructureerd wordt, toewerkend naar de conclusie. Een scriptie is geen adviesrapport, en zo moest Marlies dus op zoek naar een manier om het piramideprincipe toe te passen binnen een genre waarin dat ongebruikelijk is.

De conclusie van zowel mij als haar eerste begeleider is dat ze daar goed in is geslaagd. Ze heeft lef getoond door zo te pionieren, en het eindproduct mag er zijn. De structuur bestaat uit een inleiding met de hoofdboodschap, vervolgens enkele argumentatieve hoofdstukken (‘waarom’) die de wetenschappelijke verankering verzorgen. Daarna een praktisch hoofdstuk waarin staat hoe de website beter is af te stemmen op senior gebruikers.

Bijkomend voordeel van die indeling is dat de wetenschappelijke lezers dat praktische hoofdstuk minder grondig hoeven te lezen, en de eigenaar van de website juist dat ene hoofdstuk goed – een wel vaker voorkomend voordeel van piramidale teksten: lezers kunnen goed selecteren omdat de hoofdstukken inhoudelijk zijn ingedeeld.

Ook de eerste begeleider is positief. Dat was nog wel even spannend, want lang niet alle docenten op universiteiten zullen zo’n afwijkende aanpak waarderen. Je krijgt immers als docent minder rechtstreeks inzicht in precies alle stappen die de student gaandeweg het onderzoek heeft gezet.

Maar Leonie Bosveld, de eerste begeleider, vond de scriptie prettig om te lezen. Van haar mag het zo wel vaker, want piramidaal is to-the-point, de structuur dwingt tot echt uitspraken doen (zeggen wat de feiten betekenen) en verband aanbrengen, en dat maakt de logica is transparanter. Ja, inderdaad – en fijn dat het ook zo werkt in een scriptie.

Die transparante logica heeft wel ook een risico: het lijkt erop dat zwakke plekken in de logica ook eerder opvallen. Als je alles een beetje losjes aan elkaar verbindt en aan het eind een ‘slappe’ conclusie trekt, dan zal dat allemaal wel. Maar als je verhaal bestaat uit duidelijke en goed onderbouwde ‘so-what’s’, dan valt die ene wat zwakkere paragraaf extra op. Iets om rekening mee te houden – en Marlies dus bepaald niet op af te rekenen.

Ik ben blij met Marlies’ durf en resultaat, en ik hoop dat het navolging gaat krijgen!

(bron: Ruitinga, M. Houd bij web usability rekening met senior users als aparte gebruikersgroep. Specifieke heuristiek en een case study met multi-method-aanpak. Masterscriptie CIW, RU Groningen, 2012)